رابطه علیت بین قیمت های بازار نقد و آتی سکه طلا در بورس کالای ایران و تاثیر آن بر پیش بینی قیمت

بی ثباتی قیمت ها و ناکارآمدی بازارهای کالا از جمله موانع اصلی رشد و توسعه اقتصادی به حساب می آیند. در طول تاریخ، جوامع مختلف رویکردهای متفاوتی را در مواجهه با این مسائل و کاهش اثرات آن در پیش گرفته اند . به تائید مباحث نظری و به گواه یافته های تجربی، در حل مسائل و مشکلات بازارها از قبیل عدم شفافیت، ریسک نوسانات قیمت،هزینه های بالای مبادله و غیره ابزارهای مبتنی بر بازار مانند ابزارهای مشتقه در سراسر دنیا به عنوان راه حل موفق تر نسبت به رویکردهای جایگزین آنها شناخته شده و از سوی بسیاری از کشورها بکار برده می شوند. سفته بازان، آربیتراژرها و پوشش دهنده های ریسک از جمله فعالان بازارهای آتی می باشند، که هر یک فعالیت خاصی را انجام می دهند . تفاوت بین قیمت های بازار نقد و آتی و نوع ارتباط بین این دو بازار از جمله مسائل مهم برای این فعالان اقتصادی می باشد. برای یافتن این اطلاعات باید به بررسی روند قیمتی در بازار نقد و بازار آتی ها و ارتباط این دو قیمت با یکدیگر پرداخت که نهایتا توانست بر اساس مدل برآورد شده بهترین پیش بینی قیمتی را انجام داد. در این تحقیق سعی شده است که نوع رابطه بین دو بازار نقد و آتی سکه طلا در ایران به دلیل اینکه تنها قرارداد آتی فعال در بازار آتی می باشد، مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار با توجه به ماهیت داده ها از دو روش گارچ دو متغیره و آزمون یوهانسون استفاده و ارتباط قیمت در دو بازار نقد و بازار آتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت با توجه به نتایج آزمون یوهانسون وجود یک رابطه بلند مدت بین قیمت های بازار نقد و قیمت های بازار آتی سکه طلا در ایران و همچنین اینکه بازار آتی هدایت کننده بازار نقد می باشد، مورد تائید قرار گرفت. در ادامه پس از انجام مراحل فوق برای تعیین تاثیر نوع رابطه بین قیمت های بازار نقد و بازار آتی در پیش بینی دو مدل گارچ آستانه ای برازش شده و نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. قرارداد آتی (futures)، بازار آتی (futures market)، بازار نقد (spot market)، رابطه علیت (lead-lag relationship)